Zapisy na wizyty odbywają się poprzez kalendarz elektroniczny online -
UL. BOLESŁAWICKA 33, WARSZAWA

Zapobieganie niedoborowi żelaza podczas ciąży

Jesteś tutaj

Żelazo jest jednym z najważniejszych składników diety u kobiet w okresie ciąży, jego niedobór występuje u około połowy ciężarnych i stanowi najczęstsze zaburzenie odżywiania.

 Żelazo jest niezbędne do  wytwarzania hemoglobiny – składnika krwi niezbędnego do transportu tlenu i procesów oddychania tkankowego. Niedokrwistość z niedoboru żelaza u ciężarnej może powodować zaburzenia wzrastania płodu i poród przedwczesny, zaś u dziecka już po urodzeniu - niedokrwistość, zaburzenia pamięci, słabszą orientację, zaburzenia snu oraz słuchu ponieważ żelazo jest niezbędne także do prawidłowego rozwoju mózgu.

Zapotrzebowanie na żelazo w ciąży zwiększa się prawie o połowę, jako konsekwencja wzrostu objętości krwi o ok 30-40%.

 Z uwagi na fakt, że wchłaniamy jedynie 10-15% żelaza dostarczonego z pokarmem, zaleca się aby kobieta w ciąży, w swojej codziennej diecie spożywała ok. 30mg żelaza. Badania przeprowadzone w Polsce wykazały, że ciężarne spożywają przeciętnie połowę zalecanej ilości żelaza.

 

Czynniki zwiększające ryzyko niedokrwistości z niedoboru żelaza :

  • ciąża mnoga
  • dieta uboga w produkty zawierające żelazo – wegetariańska, wegańska, frutariańska
  • dieta uboga w składniki zwiększające wchłanianie żelaza – owoce cytrusowe, czarna porzeczka, truskawki, kiwi, brokuły, papryka, brukselka, kapusta ( zawarta w nich witamina C może zwiększyć przyswajanie żelaza nawet pięciokrotnie )
  • dieta bogata w składniki zmniejszające wchłanianie żelaza – produkty mleczne ( zawartość wapnia ), produkty sojowe, kawa i herbata ( taniny )
  • choroby przewodu pokarmowego upośledzające wchłanianie żelaza
  • krótkie odstępy pomiędzy ciążami

 

Produktem tradycyjnie zalecanym dla ciężarnych - jako wyjątkowo bogaty w żelazo - była wątróbka, jednak w obecnym stanie wiedzy zaleca się unikanie wątróbki i wędlin podrobowych z wątróbką w I trymestrze ciąży a w kolejnych trymestrach spożywanie tych produktów jedynie sporadycznie. Wątroba zawiera dużą ilość witaminy A, której nadmiar może powodować wady płodu oraz zawiera produkty metabolizmu różnych trucizn środowiskowych, w tym min. antybiotyków dodawanych do pasz dla zwierząt.

Żelazo zawarte w produktach pochodzenia zwierzęcego – tzw. żelazo hemowe – jest lepiej przyswajalne niż niehemowe żelazo zawarte w produktach roślinnych. Żelazo niehemowe wchłania się lepiej, gdy bogate w nie produkty roślinne spożywane są razem z produktami   bogatymi w witaminę C np. owocami cytrusowymi także w postaci soków, i niektórymi warzywami np. brokułami. Kobieta w ciąży powinna spożywać 200-250g mięsa i wędlin na dobę będących źródłem żelaza hemowego oraz pełnowartościowego białka korzystnie wpływającego na jego wchłanianie.

Wchłanianie żelaza utrudnia obecność w pokarmach błonnika, szczawianów, tanin i składników mineralnych, min. wapnia i cynku. Dlatego też nie powinno się łączyć w potrawach produktów zawierających żelazo z bogatym w wapń nabiałem co dotyczy np. kanapki z szynką i serem żółtym, mięsa pieczonego podanego z sosem z dodatkiem śmietany itp. Nie należy popijać posiłków herbatą ani kawą ze względu na zawartość w nich tanin hamujących wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego. Po posiłku najlepiej wypić szklankę soku bogatego w witaminę C ( z czarnej porzeczki, pomarańczy grapefruita, aronii ), który zwiększa wchłanianie żelaza. Dobrym sposobem na uzupełnienie niedoborów żelaza jest regularne picie wywaru lub naparu z liści pokrzywy.

 

Produkty spożywcze bogate w żelazo ( podano zawartość w 100g )

Produkty zbożowe

  • otręby pszenne 14mg
  • kasza jaglana  4,8mg
  • płatki owsiane 3,9mg
  • chleb żytni pełnoziarnisty 3,3mg
  • kasza gryczana 2,8mg
  • pieczywo ciemne 2,5mg
  • pieczywo graham 2,3mg
  • płatki zbożowe 2mg

 

Suszone owoce

  • figi 3mg
  • śliwki 2,9mg
  • rodzynki 2,2mg
  • morele 3,6mg

 

Mięso, wędliny

  • polędwica wołowa 3,1mg
  • karkówka wołowa 3,2mg
  • łopatka cielęca 2,9mg
  • wątroba wieprzowa 18,7mg
  • pierś z indyka 1,4mg
  • pierś z kurczaka 1,1mg
  • polędwica wieprzowa 0,8mg

 

Ryby i owoce morza

  • małże 24mg (!)
  • łosoś 3,8mg
  • sardynki 3,2mg
  • filet z dorsza 1,1mg

 

Warzywa

  • natka pietruszki 5,0mg
  • buraki 3mg
  • szpinak 4mg
  • fasola biała 6,9mg
  • groch 5,0mg
  • pestki dyni 15mg
  • soja 8,0mg

 

Inne

  • kakao 10,7mg
  • orzechy pistacjowe 7,3mg
  • migdały 4,2mg
  • czekolada 2,2mg
  • orzechy ziemne 2mg
  • żółtka jaj 7,2mg