Cytologia

CYTOLOGIA - jest metodą wykrywania nieprawidłowych komórek, najczęściej stosowaną w odniesieniu do wykrywania raka szyjki macicy. Na raka szyjki macicy zapada w Polsce rocznie ok 4000 kobiet a umiera z tego powodu około 2000 kobiet. Wynika to z faktu, że na badanie cytologiczne zgłasza się szacunkowo jedynie ok. 20% kobiet. Badanie jest całkowicie BEZBOLESNE ( szyjka macicy jest prawie nieunerwiona i nawet wycinki można pobierać bez znieczulenia) i  polega na pobraniu plastikową szczoteczką komórek z zewnętrznej powierzchni szyjki macicy a także z kanału szyjki. Nie należy niepokoić się, występującym po pobraniu cytologii minimalnym krwawieniem, szczoteczka  może rozkrwawić powierzchnię nabłonka.  Badanie to wykonuje się jako pierwsze, przed badaniem palpacyjnym.  Po zabarwieniu preparatu lekarz patomorfolog ocenia w badaniu pod mikroskopem, czy nie ma tam komórek ze zmianami przednowotworowymi lub nowotworowymi.

Termin kiedy należy zgłosić się na cytologię:

• pierwszą cytologię pobieramy w 21 roku życia lub rok po rozpoczęciu współżycia, biorąc pod uwagę co nastąpi wcześniej, następnie badanie powtarza się co rok do trzydziestego roku życia a następnie jeśli nie występują wyniki nieprawidłowe częstość można zmniejszyć do co dwa- trzy lata.
• w dystansie od miesiączki tj. najwcześniej 2-3 dni po zakończeniu miesiączki i nie później niż 2-3 dni przed spodziewaną miesiączką
• należy również wziąć pod uwagę aby 2-3 dni przed cytologią nie współżyć, nie stosować tamponów, irygacji i jakichkolwiek innych ingerencji w pochwie

UWAGA - wielokrotnie prawidłowemu wynikowi cytologii, tj. „ nie stwierdzono zmian śródnabłonkowych ani procesu złośliwego” towarzyszą dodatkowe opisy lekarza patomorfologa: zmiany zapalne, reparacyjne, regeneracyjne – zwykle są to stany nie wymagające leczenia, interpretowane przez lekarza prowadzącego w zależności od kontekstu zdrowotnego danej pacjentki.

Od kilku lat w Polsce do formułowania wyników badania cytologicznego stosuje się system Bethesda TBS-The Bethesda system- zastąpił on istniejące od 1942 roku stopnie Papanicolau I-V. Wiele pracowni do wyniku TBS dodaje odpowiadający mu wynik w skali Papanicolau.

Inny rodzaj badania cytologicznego w ginekologii to biopsja cienkoigłowa. Badanie polega na zaaspirowaniu do igły zawiesiny komórek, z których robi się rozmaz na szkiełku mikroskopowym.

W ten sposób uzyskuje się min. materiał do badania z guzów sutka.