Menopauza-Klimakterium

Przekwitanie to etap przejściowy w życiu kobiety pomiędzy okresem reprodukcyjnym a początkiem starzenia się.

MENOPAUZA - ostatnia miesiączka w życiu kobiety ( określenie to w języku potocznym jest zwykle traktowane błędnie jako synonim klimakterium )

KLIMAKTERIUM - określa czas gdy kobieta przechodzi z okresu rozrodczego przez okres przejściowy i menopauzę do okresu pomenopauzalnego ( nazwa klimakterium pochodzi od greckiego słowa klimaks oznaczającego drabinę, lub klimakter - szczebel )

PERIMENOPAUZA ( PREMENOPAUZA ) - początek nieregularnych miesiaczek poprzedzający ich ustanie, okres z zaznaczonymi klinicznymi, endokrynologicznymi i biologicznymi objawami klimakterium, zwykle rozpoczyna się ok 46 roku życia i przeciętnie trwa 5 lat

POSTMENOPAUZA - rozpoczyna się po 12 miesiącach od menopauzy

Wystapienie menopauzy jest niezależne od warunków socjoekonomicznych, stosowania antykoncepcj hormonalnej, stanu cywilnego czy liczby odbytych porodów. Wcześniejsze ( o 1,5-2 lata ) występowanie menopauzy obserwuje sie jedynie u palaczek tytoniu.Przekwitanie jest następstwem fizjologicznej  niewydolności jajników i spadku syntezy 17beta-estradiolu

ZESPÓŁ KLIMAKTERYCZNY - objawy neurowegetatywne i psychoemocjonalne wystepujące w okresie przekwitania

Objawy naczynioruchowe : 

- uderzenia gorąca - gwałtowne uczucie goraca w klatce piersiowej, przesuwające się pod szyję do twarzy z towarzyszącym zaczerwienieniem skóry, zlewnymi potami, dreszczami

- zlewne poty - występujace często nocą, przerywają sen, powodują konieczność zmiany bielizny nocnej

- zawroty głowy

- podwyższenie temperatury ciała

- obwodowe poszerzenie naczyń

- kołatanie serca

Objawy psychoemocjonalne :

Pogląd o szkodliwym wpływie menopauzy na zdrowie psychiczne nie znalazł potwierdzenia w piśmiennictwie psychiatrycznym ani w sondażach populacji ogólnej, min. menopauza nie wiąże się z większym  ryzykiem depresji. Chociaż prawdopodobieństwo depresji u kobiet jest większe niż u mężczyzn, to różnica zaczyna sie pojawiać już we wczesnej młodości, nie zaś w związku z menopauzą. Nieuzasadniony jest pogląd o negatywnym wpływie menopauzy na zdrowie psychiczne. Wiele problemów w tym okresie wynika ze zdarzeń życiowych. Obserwowane sa objawy, których związek z niedoborem estrogenów jest mało prawdopodobny - zmęczenie, pobudliwość nerwowa, bezsenność, drażliwość, bóle stawowo - mięśniowe. Kobiety zgłaszają takie dolegliwości częściej niż mężczyźni, być może z powodu uwarunkowań kulturowych, odmienności nastawienia do menopauzy, trybu życia, statusu socjoekonomicznego, percepcji osobniczej ( np. w piśmiennictwie dotyczącym Japonek i Chinek nie ma uderzeń gorąca )

ZMIANY W NARZĄDACH W OKRESIE KLIMAKTERIUM

Zmiany w skórze

Niedobór estrogenów powoduje zmniejszenie ilości kolagenu w skórze a zatem zmniejszenie grubości warstw skóry, zmniejszenie elastyczności i napięcia skóry oraz wystepowanie bielactwa lub brązowych plam

Zmiany w narządach płciowych

- zmiany zanikowe sromu ze zwężeniem przedsionka pochwy

- zanik nabłonka pokrywającego błonę śluzową pochwy- zanikaja fałdy śluzówki pochwy ( marszczki ) ściany pochwy wygładzają się, stają się mniej elastyczne, podatne na urazy, pochwa staje się krótsza i węższa

- macica i jajniki ulegają zmniejszeniu

- gruczoły sutkowe- następuje zmniejszenie ilości tkanki gruczołowej i tłuszczowej na rzecz zwiększenia ilości tkanki łącznej

Zmiany w układzie moczowym

- zmiany zanikowe w cewce moczowej z wiotczeniem jej zwieraczy

- nietrzymanie moczu, częstomocz, bolesne oddawanie moczu, bakteryjne zapalenie pęcherza moczowego

Zmiany w układzie kostnym

- spadek stężenia estrogenów prowadzi do zmniejszenia aktywności komórek kościotwórczych i spadku syntezy witaminy D3, dochodzi także do zaburzenia jelitowego wchłaniania wapnia, procesy te powoduja złamania kości - najczęściej kości promieniowej oraz kręgów

- profilaktyka osteoporozy polega na utrzymaniu aktywności fizycznej i diecie bogatej w wapń tj. ok 1000mg /dobę

Zmiany w układzie krążenia

- niedobór estrogenów powoduje niekorzystne przemiany lipidów we krwi tj. wzrost stężenia cholesterolu i  rozwój miażdżycy a w następstwie tego : zawał serca,udar mózgu

- częściej stwierdza sie nadciśnienie tętnicze

LECZENIE OBJAWÓW KLIMAKTERIUM

W terapi hormonalnej stosuje się podawanie estrogenów z gestagenami ( same estrogeny można podawac pacjentkom po operacji wycięca macicy )

- 17 beta estradiol - w postaci tabletek, plastrów, żelu

- estriol - w postaci maści i globulek do leczenia miejscowego zmian zanikowych sromu i pochwy

 Przeciwwskazania do podawania estrogenów :

ciężkie choroby wątroby, cholestaza przebyta podczas ciąży, nowotwory estrogenozależne macicy i gruczołu sutkowego, czerniak, nadciśnienie tętnicze, choroby naczyń mózgu, udar mózgu, choroby naczyń siatkowki, migrena, choroba zakrzepowa

SKRÓCONA WERSJA VIDEO